Öncelikle belirtmek isterim ki; diş tedavilerin de (çarpma, yaralanma vs. gibi travmatik durumlar hariç) acil durum, ihmal edilmiş durumdur. Çünkü dişler şiddetli ağrı yapmadan önce mutlaka soğuk ,sıcak ,tatlı hassasiyeti ,üzerine basamama yani o tarafla yemek yerken, basınca bağlı oluşan ağrı gibi durumlar ile sinyal verir.Bizler bu uyarıları ciddiye alıp, en kısa sürede diş hekimine giderek
, gerekli tedavileri yaptırdığımız da, hem en sağlıklı hem de en ekonomik tedavi yöntemleri ile dişlerimizi korumuş ve de acil durumlardaki şiddetli diş ağrılarını çekmemiş oluruz.İdeal olan şikayet olsun yada olmasın, düzenli 6 ay da bir diş hekimine muayene olmak, ihtiyacımız olan tedavileri zamanın da yaptırmaktır.
Beklenmedik zamanlarda karşılaşılan diş sorunları ve diş hekimine gidene kadar yapabileceklerimiz… Akut ağrı
Öncelikle ağrı başlar başlamaz
, prospektusunu okuyarak diş ağrısına iyi gelecek bir ağrı kesici alabilirsiniz. Çünkü hapların etkisi, yaklaşık 20 dk sonra hissedilecektir.
Genellikle çürük bulunan dişler de, yemek yedikten sonra yiyecek artıklarının o bölge de birikimi ve basıncı ile ağrı tetiklenir. Ağız ılık su ile fırçalanmalı, gerekirse diş ipi ve ara yüz fırçası da kullanılarak, bu bölge gıda artıklarından temizlenmelidir. Bu bölge bir su bardağı ılık su içine, bir yemek kaşığı tuz atılarak oluşturulan tuzlu su ile yutmadan 15-20 sn gargara yapılabilir. İşlem sonrası ağız ılık, duru su ile durulanmalıdır.
Ağrıyan diş bölgesine ilaçların local olarak kullanılması yani; diş üzerine aspirin, kolonyalı pamuk veya benzeri ilaç konulması, doğru değildir.Kimyasal içerikleri nedeni ile diş etini tahriş ederler ve diş ağrısına birde diş eti ağrısı eklenir.
İltihaplanmaya başlayan dişler de, yüz de şişlik meydan gelebilir. Şişmeye başlayan bölgeye, 5’er dk’lık ara ile soğuk kompres uygulayabiliriz.
Dişinizin üzerin de, çürüğün neden olduğu kavite ye (boşluğa), bir miktar karanfil yağı (eugonel) emdirilmiş küçük bir pamuk, konulabilir. Eugenol’un, ağrı kesici özelliği vardır. Pamuğa emdirilen miktar, fazla olup kavite den diş etine taşmamalıdır.
Bu arada en kısa süre de, bir diş hekimine gidilmelidir. Ağrı geçse bile… Unutmayın ki ! Tedavi edilmemiş durumlar da, ağrının geçmesi geçici bir durumdur.
Diş çekimi sonrası tavsiyeler
Çekim sonrası, kanama durması için konulan tampon, 30-40 dk ısırılarak basınç uygulanmalı, daha sonra 2. yedek tampon ile aynı işlem, kanama durana kadar tekrarlanmalıdır. Azı dişi gibi çok köklü dişlerin çekimi ve zor çekimler sonrası kanama sızıntı şeklinde uzun sürebilir.
Çekimden sonra, iki saat kadar herhangi bir şey yiyip içmeyiniz. Kanama durmuş olsa bile, uyuşukluk devam ettiği için dudağınızı farkında olmadan ısırabilirsiniz.
Çekim sonrası istirahat ediyorsanız; kanama durana kadar baş pozisyonu, gövdeden daha yukarda olacak şekilde uzanınız.
Çekim sonrası uzun bir süre (özellikle ilk birkaç saat) sigara içmeyiniz. Yaranın iyileşmesini geciktirebilir ve olumsuz etkileyebilir.
Hekiminiz çekim sonrası reçete yazdıysa; en kısa sürede temin ederek, düzenli kullanmalısınız.
Çekimden sonra çekim boşluğun da, şiddetli ağrı, uzun süreli ve yoğun kanama, şişlik gibi durumlarda kısa sürede hekiminize tekrar başvurmalısınız.
Diş çekimi sonrası oluşabilecek sorunlar
Diş çekimi sonrası, hekimin belirttiği şekilde tampon yapmanıza rağmen kanamanız uzun sürüyorsa; en yakın eczaneden, steril gazlı bez temin edilerek tampon hazırlanır. Yarım saat ara ile tampon değiştirilerek, kanamanın durması beklenir. Tampon uygularken, tükürme ve konuşma gibi ağzın stabilitesini bozan durumlardan kaçınılır.
Ayrıca çay poşetini de su da ıslattıktan sonra gazlı beze sararak, çekim yerine koyabilir ve ısırarak yarım saat bekleyebilirsiniz. Çay yaprağın da
, pıhtılaşmaya yardımcı minareler bulunur. Yarım saat ara ile kanama durana kadar uygulayabilirsiniz. Bu uygulamalar, genel de sızıntı şeklinde ki kanamalarda etkili olacaktır.
Kanama yoğun ve fazla miktarda ise diş hekiminize ulaşmalı eğer bu mümkün olmuyorsa en yakın sağlık kuruluşuna başvurmalısınız.
travmatik yaralanmalar
Yumuşak doku (dudak ve yanak) yaralanmaları
Yara bölgesi ılık su ile yumuşak bir şekilde yıkanmalıdır.
Kanama varsa; temiz gazlı bez ile hafif basınçla kanamaya tampon uygulanabilir.
Oluşabilecek şişlik için yanak veya dudağa
, dışarıdan aralıklı olarak, soğuk kompres uygulanabilir.
Açık yara yüzeyi varsa; dikiş atılması gerekir. Ayrıca kanama ve şişliğin artmaması ve enfeksiyon önlenmesi için reçete gerekecektir. Bu sebeplerden, diş hekimine veya herhangi bir sağlık kuruluşuna başvurulur.
Dişin kırılması
Diş kırılmaları genellikle çarpma, düşme, kavga, trafik kazası ya da birebir temas olan spor dalları (basketbol, futbol, voleybol vs) ile uğraşırken oluşabilir. O nedenle, bu spor dalları ile ilgilenen çocuklar da, diş kırıklarını ve ağız yaralanmalarını önlemek için ağız koruyucusu (mounth guard) kullanılabilir. Bu konu ile ilgili diş hekiminizden daha ayrıntılı bilgi alabilirsiniz.
Diş de kırık oluştuktan sonra en kısa sürede, mümkünse yarım saat içinde diş hekimine gidilmelidir. Tedavi de kullanılabilme ihtimali için kırılan diş parçası da mümkünse yanımızda götürülmelidir.
Çarpma nedeni ile yerinde hafif yer değiştiren diş, parmak yardımı ile yumuşak bir şekilde eski pozisyonuna getirilebilir. Bu hareket sırasında, aşırı kuvvet ve zorlama yapılmamalıdır.
Yarım saat içinde hekime başvurma
, tedavi başarı şansını arttırır.
Dişin yuvasından çıkması
Yuvasından çıkan diş bulunmalıdır. Çünkü yuvasından çıkan dişleri, kısa süre içerisinde ve uygun şartlarda, hasar görmeden diş hekimine ulaştırırsak; hekimimiz, bu dişi yuvasına tekrar ekebilir. Diş hekimliğinde bu işleme, reimplantasyon denilir.
Reimplantasyon da başarı için en kısa sürede, mümkünse yarım saat içerisinde hekime gidilmelidir.
Yuvasından çıkan diş, kök yüzeyinin zarar görmemesi için kron denilen, ağızda görünen kısmından tutulur. Diş yüzeyinde yabancı dokular varsa, silerek değil, akan su altında uzaklaştırılır. Diş yüzeyi, özellikle de kök yüzeyi, ovalanmamalıdır.
Yapılabiliyorsa, diş yuvasına fazla bastırmadan koyulup yani diş yuvasında, ısırılmadan, hekime gidilebilir. Dişin yuvasın da, hasara neden olmamak için basınç uygulanmamalıdır.
Bu mümkün olmuyorsa; temiz, küçük bir kap da, kendi tükürüğümüz veya süt içinde, dişi hekime ulaştırmalıyız. Dişin kuru ortamda tutulması, reimplantasyon da başarıyı düşürür.
Bu durumlarda; kısa süre içerisinde (30 dk) ve yukarıda belirtildiği gibi uygun şartlarda korunan diş ile hekime gidildiğin de, yapılan reimplantasyonun başarı şansı oldukça yüksektir.
Sağlığınız ve gülümsemeniz hiç eksik olmasın…
